«Вісіць на валаску». Падзенне рэжыму Асада ставіць пад пагрозу расійскія аперацыі ў Афрыцы

Падзенне рэжыму Асада значна абцяжарыць ваенныя аперацыі Расіі ў Афрыцы, лічыць Ульф Лесінг, дырэктар праграмы «Сахель» (у гэты рэгіён уваходзяць, у прыватнасці, Буркіна-Фасо, Малі і Нігер, дзе актыўна дзейнічае Расія) у нямецкім аналітычным цэнтры Фонд Конрада Адэнаўэра.

«Усе палёты для забеспячэння наймітаў, ратацыі войскаў, дастаўкі боепрыпасаў і зброі ажыццяўляліся праз Сірыю», дзе ў Расіі знаходзіцца авіябаза, цытуе Лесінга Bloomberg:

«Ляцець з цалкам загружаным транспартным самалётам з Расіі ў Афрыку занадта далёка. Расіі прыйдзецца скараціць сваю дзейнасць у Афрыцы, і абыходзіцца яна будзе значна даражэй».

Спрабуючы аднавіць уплыў у краінах трэцяга свету, якія яшчэ СССР выкарыстаў для барацьбы з «заходнім імперыялізмам і каланіялізмам», Уладзімір Пуцін праз баевікоў Яўгенія Прыгожына, а цяпер і праз падведамасны Мінабароны Афрыканскі корпус усталяваў супрацоўніцтва з вайсковымі хунтамі ў шэрагу краін Чорнага кантынента.

Атрыманыя ў 2017 годзе ў арэнду на 47 гадоў марская і авіяцыйная базы ў Сірыі выкарыстоўваюцца для ўзаемадзеяння з дружалюбнымі ў дачыненні да Крамля афрыканскімі рэжымамі.

Ужо ў 2018 годзе паветраны мост праз авіябазу ў Хмейміме дазволіў баевікам з ПВК «Вагнер» высадзіцца ў Цэнтральнай Афрыканскай Рэспубліцы (ЦАР), каб абараніць яе прэзідэнта ад паўстанцаў. На наступны год вагнераўцы ўдзельнічалі ў спробе (няўдалай) ваеннага лідара ўсходняй Лівіі Халіфы Хафтара захапіць сталіцу краіны Трыпалі. Супрацоўніцтва з Хафтарам працягваецца ўжо на афіцыйным узроўні.

Акрамя таго, Расія спрабуе адыгрываць ролю ў ваенным канфлікце ў Судане. Праз Сірыю дастаўляюцца персанал і вайсковыя грузы ў Малі, Буркіна-Фасо і Нігер, дзе ў апошнія гады адбыліся ўзброеныя перавароты, а новыя ўлады разарвалі сувязі з Захадам.

База ў Хмейміме і порт у Тартусе, адзіная замежная вайскова-марская база Расіі, дазволілі ёй танна і эфектыўна пашырыць свой вайсковы, палітычны і эканамічны ўплыў у Афрыцы. Але цяпер у Маскве лічаць верагодным поўны сыход з Сірыі са стратай абедзвюх баз, пра гэта The Moscow Times расказалі два расійскія дыпламаты на ўмовах ананімнасці.

Расійскі вайсковы кантынгент быў заблакаваны ў месцах дыслакацыі пасля таго, як апазіцыйныя сілы ўсталявалі поўны кантроль над тэрыторыямі, дзе знаходзяцца Тартус і Хмеймім.

Пакуль што самалёты, верталёты і абсталяванне застаюцца на авіябазе, але караблі ў апошнія дні пакінулі порт, хоць два фрэгаты знаходзяцца ў 7-12 кіламетрах ад берага, піша Bloomberg са спасылкай на спадарожнікавыя здымкі кампаніі Maxar.

«Расіяне не хочуць, каб па іх ударылі, таму адвялі іх у мора», — сказала пра караблі спецыялістка па расійскіх узброеных сілах Дара Масікот, старшы навуковы супрацоўнік Берлінскага цэнтра Карнэгі па вывучэнні Расіі і Еўразіі. Эвакуацыя, па яе словах, пакуль не ідзе. Калі б яна пачалася, у Хмеймім прыляцела б шмат «Ільюшыных» і «Антонавых», г. зн. грузавых самалётаў, у Тартус прыйшло б больш караблёў, «каб дапамагчы вывезці рэчы», сказала Масікот Financial Times.

«Расія, відавочна хацела б захаваць хоць бы сімвалічную прысутнасць на гэтых базах, каб яе параза не выглядала такой відавочнай. Але адбудзецца гэта ці не, залежыць ад таго, як будзе развівацца палітычны працэс у самой Сірыі», — лічыць спецыяліст па расійскіх узброеных сілах Павел Лузін, запрошаны супрацоўнік Школы права і дыпламатыі Флетчара пры Універсітэце Тафтса.

Без падтрымкі ў Сірыі Расіі давядзецца перабудоўваць усю сістэму працы ў Афрыцы, сказаў Bloomberg Анас эль-Гамаці, дырэктар лівійскага аналітычнага цэнтра Інстытут Садэка:

«Без надзейнага паветранага моста здольнасць Расіі праецыраваць сваю сілу ў Афрыцы бурыцца. Уся яе аператыўная стратэгія ў Міжземнамор'і і Афрыцы вісіць на валаску».

Калі Расія пазбавіцца магчымасці ў поўнай ступені выкарыстаць авіябазу ў Хмейміме, гэта стане «істотнай стратай» для афрыканскіх аперацый, дадае Руслан Пухаў, дырэктар Цэнтра аналізу стратэгій і тэхналогій:

«Усе пастаўкі ішлі праз Хмеймім, гэта асабліва важна для краіны без порта, такой як ЦАР».

Фідэль Гуанджыка, дарадца прэзідэнта ЦАР, праўда, запэўнівае, што ў Расіі «ёсць план Б», хай гэта будуць авіяпастаўкі праз Лівію або доступ у ЦАР праз парты Камеруна або Конга са сталіцай у Бразавілі. Гуанджыка дадаў, што ЦАР гатовая дапамагчы Крамлю ў дастаўцы грузаў і салдат з Расіі ў іншыя краіны Сахеля.

Па словах экспертаў, частку авіяцыйных аперацый сапраўды можна было б перанесці ў Лівію, размешчаную прыкладна за 1500 кіламетраў на паўднёвы захад, адзначае «Радыё Свабода». Але перакідаць туды з Расіі грузавыя самалёты з цяжкім узбраеннем будзе складаней, нават калі дапусціць, што Масква зможа атрымаць права на іх пралёт у Турцыі, якая мае іншыя інтарэсы на Блізкім Усходзе і ў Афрыцы.

Стратай Сірыі і ўплыву ў Афрыцы справа можа не абмежавацца. Падзенне Асада — гэта «сур'ёзны ўдар па прэтэнзіях Расіі на тое, каб заставацца глабальнай дзяржавай з пункту гледжання захавання вайсковага і палітычнага ўплыву за мяжой», лічыць Хамідрэза Азізі, навуковы супрацоўнік Нямецкага інстытута міжнародных адносін і бяспекі. Пасля гэтага краіны ў іншых рэгіёнах, такіх як Лацінская Амерыка і Афрыка, могуць «пачаць пераасэнсоўваць свае сувязі з Расіяй і залежнасць ад яе», мяркуе ён.

• 12
• 0
• 2
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0