Piasčanyja bury, jakija dachodziać da Biełarusi z Sachary, mohuć utrymlivać radyjacyju
Mižnarodnaja kamanda navukoŭcaŭ vyjaviła ŭ piaskach i pyłu z Sachary, jakija apynulisia ŭ Jeŭropie, radyjeaktyŭnyja čaścicy ceziju i płutoniju. Dahetul mierkavałasia, što ich krynica — ślady jadziernych vyprabavańniaŭ, jakija Francyja niekali pravodziła na poŭnačy Afryki, ale ciapier vyjaviłasia sapraŭdnaja pryčyna.
Mižnarodnaja hrupa klimatołahaŭ pry francuzskim univiersitecie Paryž-Sakle praanalizavała bolš za 50 uzoraŭ piasku i pyłu, sabranyja ŭ roznych častkach Jeŭropy, jakija ŭ 2022 hodzie pryniesła z saboj mahutnaja piasčanaja bura z afrykanskaj Sachary.
Analiz pakazaŭ najaŭnaść va ŭsich ŭzorach radyjeaktyŭnych izatopaŭ płutoniju i ceziju (cezij-137), jakija zvyčajna ŭźnikajuć paśla jadziernych vybuchaŭ. Ale ich kancentracyja była zanadta nizkaj, kab ujaŭlać pahrozu dla zdaroŭja ludziej, paviedamlaje navukovy partał Interesting Engineering.
Prysutnaść radyjeaktyŭnych čaścic u pustyni Sachara ŭžo daŭno nie sakret — u časy Chałodnaj vajny Francyja pieryjadyčna vypraboŭvała ŭ rehijonie svaju jadziernuju zbroju, śled ad jakoj zastaniecca tam jašče vielmi doŭni čas.
Adnak tyja čaścicy, jakija apynulisia ŭ Jeŭropie razam z sacharskaj pyłavoj buraj, jak vyśvietliła daśledavańnie, nie majuć suviazi ź minułymi francuzskimi jadziernymi vyprabavańniami.
«Krynicaj akazalisia bolš mahutnyja jadziernyja vyprabavańni ZŠA i SSSR na ich ułasnych terytoryjach padčas honki ŭzbrajeńniaŭ u druhoj pałovie minułaha stahodździa. Istotnaja častka radyjeaktyŭnych apadkaŭ, jakija raźlatalisia pa ŭsim śviecie, asiadała i ŭ paŭnočnaafrykanskaj pustyni, adkul dahetul parcyjonna praciahvaje traplać u Jeŭropu razam ź piasčanymi burami», — adznačajuć klimatołahi.
Vialikaja pyłavaja Bura 2022 hoda, jakuju analizavali navukoŭcy, tady nijak nie zakranuła Biełaruś, ale piaski z Sachary ŭsio ž niekalki razoŭ traplali ŭ našu krainu. Źjavu možna było nazirać u 2019-m i dvojčy ŭ 2024-m (pieravažna na poŭdni Biełarusi, ale pył, byvała, dachodziŭ i da Minsku). Najaŭnaść radyjeaktyŭnych čaścic, kali vieryć dziaržaŭnym krynicam, va ŭsich vypadkach nie fiksavałasia.
Šarenda-Panasiuk: Patrebnaja žorstkaja ekanamičnaja błakada režymu Łukašenki. Tolki cisk i sankcyi38
Kamientary