«Śledčy ŭ mianie byŭ narmalny čałaviek». Biełarus na chatniaj chimii raskazaŭ, jak da jaho stavilisia siłaviki
Maksima (imia źmieniena), jak i mnohich biełarusaŭ, asudzili za ŭdzieł u pratestach pa fota ź mitynhu, znojdzienym u telefonie. Jon atrymaŭ chatniuju chimiju i zastaŭsia ŭ Biełarusi. Maksim raskazaŭ błohu «Šufladka» pra toje, čaho bolš za ŭsio chaciełasia ŭ SIZA i čamu jon dobra adhukajecca pra supracoŭnikaŭ milicyi i SK, ź jakimi pierasieksia pry zatrymańni, u izalatarach i na voli.
«Fota nie vydalaŭ — staviŭsia da hetaha lehkadumna»
Maksima zatrymali ŭ 2022 hodzie pa administracyjnaj spravie, znajšli ŭ telefonie fota z pratestaŭ, raspačali kryminalnuju spravu, źmiaścili ŭ SIZA.
«Na toj momant ja nie padazravaŭ, što heta [fota] prosta kryminałka i nastolki ŭsio moža zakrucicca. Troški pakarańnie niesuvymiernaje z pravinaj», — kaža Maksim.
Fatahrafij z pratestaŭ Maksim śpiecyjalna nie vydalaŭ. Jon kaža, što «zanadta lehkadumna da hetaha staviŭsia».
«Ja ličyŭ, što ŭsie hetyja padziei prajšli. Kali b ja byŭ niejkim zavadataram, ahresiŭnym… Jak pa mnie, mahli pakarać zavadataraŭ, ahresiŭnaha kahości. A prostych udzielnikaŭ, jakija vyjšli vykazać svajo mierkavańnie, — heta prosta pierabor», — tłumačyć Maksim.
Na Akreścina jon pravioŭ 15 sutak administracyjnaha aryštu, a paśla trapiŭ u śledčy izalatar — pa kryminalnaj spravie ab udziele ŭ mitynhach.
«Śledčy taksama čałaviek»
Staŭleńnie da siabie z boku milicyi i śledčych asudžany nazyvaje adekvatnym. Naprykład, u HUBAZiKu supracoŭniki razmaŭlali ź im «biez ahresii». Jany raspytvali pra pazicyju Maksima i vykazvali svaju, pakazvali jamu videa z pratestaŭ. Usie jany prosta vykonvajuć svaju pracu.
«Voś jość dokazy ŭsie. Byŭ? Byŭ. Kali jašče byŭ, jość niejkija fatahrafii? Nie, niama. Dla ich heta da 2022 hoda stała rucinaj — sumna i niecikava».
U SIZA Maksimu chaciełasia daviedvacca bolš navinaŭ z voli. Tady ŭžo išła poŭnamaštabnaja vajna va Ukrainie, tamu jon raspytvaŭ novych susiedziaŭ u tym liku ab tym, što adbyvajecca na froncie.
Siarod jaho sukamiernikaŭ byli i abvinavačanyja ŭ niezakonnym abarocie narkotykaŭ.
«Što tam naohuł adbyvajecca ŭ śviecie? Što na vajnie va Ukrainie? Dalar raście? Košty rastuć, padajuć? A čałaviek kaža: «Ja ničoha nie viedaju». Ja pytajusia: «Kolki małako kaštuje?» Ja nie viedaju, kaža. «Ty ŭ kramu chodziš?» Ja ničoha nie viedaju. Ja viedaju, kolki narkotyki kaštujuć, mnie kajfova».
Naviny jon daviedvaŭsia ŭ tym liku ad advakata, sukamiernikaŭ, jakim davali spatkańni ź blizkimi, i navat śledčaha. Maksim kaža, što toj moh raskazać pra «čałaviečyja rečy».
«Zrazumieła, što nie ŭsio raskaža, ale chacia b banalna moh skazać: «Na vulicy ciapier dobra, dalar stolki i stolki». Asabliva kali ty siadziš u padvale, blin, ź jakoha nie vidać navat soniejka. Nie toje, što soniejka, naohuł ničoha nie vidać. Adtulinu z palec pamieram u dyjamietry, blin. Ale ŭsie my ludzi. I śledčy taksama čałaviek. Prynamsi, u mianie byŭ narmalny čałaviek».
Maksim raskazvaje, što adzin ź jahonych sukamiernikaŭ-palitviaźniaŭ jeŭ tolki tuju ježu, jakuju davali ŭ SIZA. Ad pačastunkaŭ ź pieradač, jakimi dzialilisia inšyja źniavolenyja, jon admaŭlaŭsia. «Treba rychtavać siabie da kałonii», — tłumačyŭ jon.
«Tam ludzi siadziać, jakija dakładna siabie rychtujuć, što piać hadoŭ daviadziecca «krepanuć» u kałonii», — praciahvaje Maksim.
Chatniaja chimija — nie strašna
Sud prajšoŭ u Maksima «standartna»: prakuror zapytaŭ termin, sudździa pryznačyŭ roŭna taki ž. Biełarus atrymaŭ chatniuju chimiju.
Zhodna z umovami takoha pakarańnia, Maksim pavinien byŭ uładkavacca na pracu. Pa mnohich vakansijach jamu admaŭlali z-za prysudu. Paźniej atrymałasia ŭładkavacca ŭ nievialikuju kampaniju prostym rabotnikam. Inśpiektar kryminalna-vykanaŭčaj inśpiekcyi, jakoha zamacavali za Maksimam, dazvoliŭ jamu niekalki razoŭ na tydzień chadzić na adukacyjnyja kursy.
Biełarus kaža, što samaje składanaje na chatniaj chimii — heta toje, što niamožna źjeździć u hości da siabroŭ, svajakoŭ, padarožničać. Toje, što davodzicca siadzieć doma na vychadnych i ŭviečary, nie składaje jamu niazručnaściaŭ.
«Chatniaja chimija strašnaja dla ludziej, jakija zładziužki, pjanicy i chulihany, jakim niama čaho rabić, jakija dadomu nie chočuć iści, tamu što tam u ich siamja. A im cikava dzieści pad płotam papić «čarniła». Voś dla ich chatniaja chimija — heta vielmi strohaje pakarańnie, tamu što siabry pad tym ža płotam praciahvajuć «čarnić», a jamu nielha».
«Sama jurystka, i dzielicca viedami z novymi siabroŭkami». Alena Hnaŭk u kałonii starajecca nie sumavać
«Jana mocna schudnieła». Palinie Šarendzie-Panasiuk znoŭ prynieśli miech ź jabłykami, kab niemahčyma było pryniać praduktovuju pieradaču
Andrej Dźmitryjeŭ u kałonii vučycca pisać levaj rukoj i vučyć ispanskuju movu
«Vy pavinny skazać, jaki drenny Sańnikaŭ». Šarenda-Panasiuk — pra toje, jak prapahandysty z BT zapisvali film pra jaje7
Kamientary